Zo creëer je jouw nieuwe ik

Reeds 70 jaar domineert de genetica onze collectieve overtuigingen. We geloven dat onze genen zowat allesbepalend zijn voor onze levensloop, onze levensduur, de talenten die we wel of niet ontwikkelen… jawel, zelfs voor onze persoonlijkheid. ‘Ik  ben nu eenmaal zo geboren’ zeggen we dan. De genetica herleidt ons met andere woorden tot slachtoffers van onze genen. Alsof we nu eenmaal niet meer kunnen veranderen.

De epigenetica, een jonge wetenschap, ontkracht dit. En hoe! Het tegendeel is waar. We hebben de super power om onszelf te transformeren in de richting die we zelf kiezen. En het is niet eens moeilijk. Gedaan dus met de slachtofferrol. Dit is hoe je je nieuwe ik creëert.

Hieronder vind je de weergave van het gesprek met Greet Bunnens in de reeks Your Future Is Now. Kijk of luister je liever? Dat kan ook.

Je wordt wat je denkt.

Greet: Jouw interesse in de epigenetica en de neurologie, hoe ben je daar bij gekomen?

Ann: Ik werd al jaren getriggerd door de uitspraak ‘je wordt wat je denkt’. Deze uitspraak wordt zo vaak in de mond genomen, ook door de ‘groten der aarde’. Of anders gezegd: door geloofwaardige, wijze mensen. Ik heb me vaak afgevraagd vanuit welke wijsheid ze dit zeggen. Maar het moment waarop ik dacht: ‘NU wil ik er ècht meer over weten’, dat was het moment waarop ik de quote van Mahatma Gandhi las. Hij drukt het namelijk nog sterker uit:

‘Een mens is slechts het product van zijn gedachten, hij wordt wat hij denkt’. M. Gandhi

‘Slechts’ het product van zijn gedachten. We zijn dus niet meer dan dat, beweert deze man. Ik heb me toen echt afgevraagd of dit louter feel good filosofie is of het ècht zo is. En laat dat nu net de vraag zijn die jij ook zo vaak stelt hé Greet: ‘IS dat zo’?

Je wordt wat je denkt: is dat wel echt zo? Ik bedoel: is dat wetenschappelijk gezien juist of is het louter feel good taal? Vanuit deze nieuwsgierigheid ben ik terecht gekomen bij de wetenschap van de epigenetica en bij Bruce Lipton. De biologie van de overtuiging is het allereerste boek dat ik jaren geleden gelezen heb in dat verband. Het heeft aanleiding gegeven tot meer verdieping en meer literatuur.

Slachtoffer van ons DNA.

Greet: Wat is dat dan, epigenetica, wat moeten we er ons bij voorstellen?

Ann: Daarvoor gaan we eerst even naar de genetica. De epigenetica ontkracht namelijk het dogma van het genetisch determinisme. Dat dogma dateert van halverwege de 20^ste eeuw. In het kader van de genetica heeft sir Francis Crick toen bepaalde ontdekkingen gedaan over ons DNA, bijvoorbeeld dat DNA een dubbele helixstructuur heeft en in staat is zichzelf te reproduceren. Men heeft daar uit geconcludeerd dat DNA alles omvattend is en zich voortdurend op dezelfde manier vernieuwt. M.a.w. dat wij slachtoffers zijn van ons DNA.

Dat is een collectief bewustzijn geworden: de generaties daarna zijn allemaal opgegroeid vanuit de overtuiging dat DNA, ons genetisch materiaal, niet alleen onze levensduur bepaalt maar ook onze levensloop, welke ziektes we wel of niet krijgen, welke vaardigheden we wel of niet kunnen ontwikkelen, welke soort persoonlijkheid we hebben en zelfs ook wat de kwaliteit van onze relaties zal zijn.

In deze visie is ons DNA letterlijk allesbepalend. Het genetisch determinisme is een overtuiging die ons met andere woorden herleidt tot slachtoffers.

Ann: ‘Gesteund vanuit de genetica zijn we met z’n allen gaan geloven dat onze genen onze bestemming bepalen. Onze levensloop, onze levensduur, onze gezondheid en zelfs onze persoonlijkheid zouden genetisch vast liggen. Deze wetenschap herleidt ons dus tot slachtoffers’.

En nu is er de epigenetica, een zeer jonge wetenschap. Deze wetenschap ontkracht het genetisch determinisme. Ze zegt dat er ‘epi’ is: er is iets ‘boven’ het genetisch materiaal dat dit activeert.

Genen activeren zichzelf niet.

Ann: De epigenetica heeft ontdekt dat ons genetisch materiaal er wel is, maar zichzelf niet aan of uit zet. Het zijn elementen in de omgeving die het genetisch materiaal activeren en wel in de gezondere richting of in de minder gezonde richting. Het is iets anders dat ons gezond of ziek maakt.

Over welke omgevingselementen het gaat? Factoren zoals voeding, lichaamsbeweging, luchtkwaliteit en niet in het minst: over onze gedachten.

En op dit laatste focust de epigenetica. Deze wetenschap heeft ontdekt dat elke gedachte een elektromagnetische impuls geeft naar onze lichaamscellen. Ze brengt ook precies in kaart hoe dat gebeurt.

Een gedachte is electro-magnetisch.  

Ann: Blijkt dat elke gedachte een elektromagnetische impuls creëert die informatie doorgeeft van onze hersencellen naar de lichaamscellen. Het gebeurt aan de hand van de uitstorting van een reeks lichaamschemicaliën zoals neurotransmitters en hormonen. Die uitstorting leidt tot het beleven van een emotie. Een emotie is de chemische ervaring van stoffen die uitgestort worden in je lichaam. En die stoffen maken je tegelijk ook gezonder of zieker.

De epigenetica legt de biologische trajecten vast van onze gedachten naar onze lichaamscellen.

Ann: Dan worden onze gedachten plots wel heel erg belangrijk! Dan zijn we geen slachtoffer meer van onze genen, dan worden we zelf, met onze gedachten, ongelooflijk krachtig en machtig. Dan hebben we een enorm veel power, enorm veel impact op ons leven want met elke gedachte zorgen we voor een bepaalde uitstorting van stoffen in de ene richting, de goede richting, of in de andere, de minder goede richting. En te weten dat we zo’n 70.000 gedachten per dag hebben…

De ware kracht van de gedachte.

Greet: Dus het betekent dat wanneer je negatieve gedachten hebt, je bepaalde genen in gang zet die een negatief effect hebben op uw biologie en uw emoties? En omgekeerd gebeurt hetzelfde met positieve gedachten?

Ann: Dat is de goede samenvatting. Met je gedachten trigger je, onbewust uiteraard, specifieke lichaamschemicaliën. De epigenetica onderzoekt op welke complexe manier combinaties van stoffen vrijgemaakt worden in je lichaam door je gedachten. En die op de gezondheid op korte termijn, op de gezondheid op lange termijn en op heel je doen en je zijn een impact hebben.

Greet: Men zegt dikwijls ‘Het zijn mijn genen, ik kan daar niet aan doen. Ik heb dat van mijn ouders, ik heb zware beenderen omdat mijn ouders niet actief waren, bijvoorbeeld, dus het is normaal dat ik ook niet actief ben’. Eigenlijk heeft het niets met de genen te maken en mag je het dus daar niet op afschuiven, klopt dat?

Ann: Dat klopt absoluut. We zijn geen slachtoffer van onze genen. Ik nuanceer dit ook meteen: de genen bepalen wel voor een deel onze fysiologie en kunnen ook voor een klein stukje verantwoordelijk zijn voor bepaalde ziekten die we kunnen krijgen. Maar de impact van ons genetisch materiaal is veel en veel kleiner dan we ingeschat hebben. De echte invloed is heel beperkt. Dàt is de ontdekking van de epigenetica.

‘Ik ben zo’ bestaat niet.

Ann: Het is een uitspraak die ik trouwens zo vaak hoor, ik hoor dat bij mijn coachees, maar ik hoor dat ook in organisaties waar ik trainingen geef of coach. Vaak geloven mensen het over zichzelf of een manager gelooft het soms over zijn mensen: ‘ja maar, die is zo, die kan je niet meer veranderen, die is te oud, die kan niets meer leren’ enzovoort. Mensen geloven dat zo vaak.

Ook wanneer ik onze dochter met haar vriendinnetjes bezig hoor, dan zeggen ze ook tegen elkaar: ‘ja maar, ik ben zo, ik ben zo gemaakt’. Ik heb het dus nu over twaalfjarigen! Hoe dat collectief bewustzijn er absoluut nog inzit.

Greet: Concreet: daarstraks hoorde ik nog iemand zeggen ‘Ik ben slecht met namen, dus je moet dat maar aanvaarden, ik onthoud de naam van mijn klanten niet’. Is dat eigenlijk een excuus? Je kan er goed in worden mocht je daar aandacht aan willen geven?

Ann: Absoluut. Fundamenteel komt het er op neer dat je zowat alles wat je wil verwerven aan vaardigheden en wat je wil kennen en kunnen, dat dat absoluut kan. Zolang je gedachten, je focus daar maar naar toe gaan.

Wat je aandacht geeft, groeit.

Ann: Welke gedachte geef je aandacht? Wat geloof je bijvoorbeeld over ondernemen? Ik heb best wel wat coachees gehad al die graag ondernemer zouden willen worden of een zelfstandige zaak zouden willen uitbouwen. Maar wat als je gelooft dat het niets voor jou is omdat je niet uit een familie van ondernemers komt? Alsof het ondernemerschap genetisch bepaald is….

Of hoeveel mensen geloven dat ondernemerschap gelijk is aan hard werken en amper iets verdienen? Wat denk je dat er dan gaat gebeuren? We weten dat eigenlijk wel uit de praktijk: dat wat we denken ons doen beïnvloedt. Wel, de epi genetica en ook de neurologie tonen de biologische weg aan waarlangs het gebeurt.

Ann: ‘De epigenetica en neurologie tonen aan dat iets immaterieels als een gedachte, iets dat je niet ziet en niet kan vastpakken, dat net dit onze materie, onze cellen, in beweging zet, in de ene of in de andere richting’.

Iets immaterieels als een gedachte creëert trouwens ook de emotie, want een uitstorting van stoffen betekent eigenlijk dat de gedachte wordt geassocieerd met een bepaald gevoel. Door dat telkens te herhalen krijg je een vast verband tussen gedachten en tussen een gevoel. En vervolgens triggert het een bepaald gedrag.

Law of attraction.

Greet: Als ik het goed begrijp is de epigenetica een wetenschappelijk antwoord op de law of attraction, de wet van de aantrekking. Wat we aandacht geven, dat groeit. En dat is ook zo. Ik heb daar laatst nog over gecommuniceerd op social media. Ik heb het vergeleken met facebook algoritmes om het wat concreter te maken. Facebook algoritmes werken zo dat je te zien krijgt wat je wil. Dus als jij en ik goede vriendjes zijn, dan krijg ik jouw berichten te zien, of toch een groot aantal. Als ik minder goed bevriend ben met iemand, dan zie ik er veel minder van.

Greet: ‘Facebook laat je via het algoritme zien wat je wil zien. En in het leven is dat eigenlijk juist hetzelfde: we krijgen dat waar we aan denken, dat waar we aandacht aan geven. Dat is de law of attraction’.

Dus als jij in het leven staat vanuit ‘het glas is halfvol, of het glas is halfleeg’, ook dan krijg je wat je gelooft: het half volle of half lege glas. Wanneer je positief ingesteld bent, dan krijg je ook meer positiefs te zien. Hetzelfde geldt bij negatieve ingesteldheid. Dan krijg je ook meer mislukkingen op je pad omdat het dat is waaraan je aandacht geeft.

Ann: Jazeker. En wat je nu zegt, Greet, daar komt naast de epigenetica en de neurologie nog een derde wetenschap bij kijken: de kwantum fysica. De kwantum fysica gaat over de wetten van het universum. Als ik Stephen Hawking lees…. Wij denken soms in ons dagelijks leventje dat dingen nogal fluffy zijn. Ik ook, ik was de eerste om jaren geleden, dingen weg te lachen. Maar als je dan ziet dat Stephen Hawking het heeft over kosmische snaren, over elf dimensies en over een reeks wetten in het universum die er zijn maar die we niet kunnen zien. Wie zijn wij om dat weg te lachen?

Wetenschappelijk materialisme.

Ann: Wij zitten sinds enkele honderden jaren vast in het wetenschappelijk materialisme: we geloven dat iets niet bestaat als je het niet kan aanraken. En het is eigenlijk Einstein die, bij mijn weten,  voor het eerst heeft aangetoond dat ook alle materie uiteindelijk voor 99,9999% energie is. Maar energie kan je niet zomaar zien of aanraken.

Vertaald naar ons dagelijks leven, gaat het er over dat je patronen ontwikkelt. Patronen in je denken die leiden tot een bepaald gevoel en dat leidt tot een bepaald gedrag. Door die patronen steeds te herhalen in je leven worden het brede neurologische banen waardoor je diezelfde uitkomst elke keer opnieuw bereikt.

Joe Dispenza is een wetenschapper die het als volgt uitdrukt. Hij zegt dat we voortdurend in het verleden leven, want in feite herhalen we onze patronen voortdurend. Vanaf het moment dat we wekker gaat, komen onze conditioneringen, de vaste patronen in ons denken, voelen en doen, terug aan zet. Die herhalen we zo vaak in ons leven dat we tegen onze 35^ste verjaardag voor 95% van de tijd in onbewuste programma’s draaien, in onze automatische piloot. Het zijn onze routines geworden en we herhalen ze dus elke keer opnieuw en opnieuw en opnieuw. En dan zeggen we: ‘ik ben zo’.

Ann: ‘We geloven dat het onze persoonlijkheid is, onze identiteit, maar het is eigenlijk de combinatie van miljoenen keren of duizend keren herhalen van eenzelfde gedachte die diezelfde electro-magnetische impuls geeft die geassocieerd wordt met een bepaald gevoel’.

De uitstorting van de stoffen creëert dat gevoel en het gevoel en de gedachten samen vormen de ervaring en die maakt dat we in beweging komen in de ene of de andere richting. Dus je herbeleeft voortdurend je verleden.

Het verhaal van Greets transformatie.

Greet: Inderdaad. En als je je daar niet bewust van bent, dan doe je maar verder. Ik zeg altijd al lachend dat ik een engeltje op mijn schouder heb gehad, want vroeger was ik altijd zeer de introverte kleine Greetje dat heel erg negatief was en altijd aan het klagen en het zagen was. Alles was slecht, echt alles. De bus was te laat, de leraar was een aap, ik was lelijk, de soep was koud en noem maar op. Daarnaast had ik ook een ‘tic’ en dat was een zucht. Ik was één brok negatieve energie. En op een bepaald moment heb ik een zware ruzie gehad met de twee mensen die ik toen het liefste zag en dat waren mijn zus en papa. Zij hebben me een spiegel voorgehouden en gezegd: ‘Greet, you’re a pain in the ass’. Ze hebben het zo niet gezegd maar daar kwam het op neer.

Het gekke was dat ik me niet eens bewust was van het klagen en zagen. Ik wist niet dat ik zo negatief in de wereld stond tot zij me inderdaad die spiegel hebben voorgehouden. Het was een echte eye opener voor mij. Ik heb me toen gerealiseerd dat ik de liefde zou kunnen verliezen van de mensen die me het liefst van al waren omdat ik zo negatief in het leven stond.

‘Op dat ogenblik heb ik beslist: ‘ik wil veranderen’. Het is verder een onbewust proces geweest, ik heb pas later ontdekt hoe dat ik dat allemaal bedacht heb. Het was als een engeltje dat in mijn oor gefluisterd heeft dat ik bij elke negatieve gedachte of bij elk negatief gevoel zou gaan kijken wat er positief aan is’.

Het regent, ja, maar na regen komt zonneschijn. Of ik heb niet genoeg geld om iets wat ik wil te kopen. Ja, dan gaan we sparen. Die leraar is een aap, so what! Ben ik lelijk? Nee, ik ben niet lelijk. Ik ben dus begonnen met elke negatieve gedachte om te draaien. En het bleef niet alleen bij gedachten.

Want waar jij over spreekt, Ann, is dat die gedachten leiden tot bepaalde gevoelens, die leiden tot bepaalde actie en dus tot bepaalde resultaten. Wat ik dus gedaan heb, helemaal onbewust, dankzij mijn engel, is enerzijds die gedachten gaan omdraaien, maar wat ik ook gedaan heb is in die actie gaan en een beetje ‘fake it until you make it’ gedaan.  

Greet: ‘Ik was een zeer onzeker, klein, introvert meisje en wilde liefst zo onzichtbaar mogelijk zijn en aangezien ik mezelf zo lelijk vond, wilde ik het liefst verdwijnen. Ik ben dat beginnen veranderen. Ik ben me anders gaan kleden, ik heb me een veel zelfzekerder houding aangenomen, zelfs al voelde ik me zo klein. Maar gewoon al door mijn manier van stappen en dat soort dingen, deed ik alsof ik heel zelfzeker was. En dat maakte ook dat het op den duur begon te werken’.

Ik ben me zelfzekerder gaan voelen en met die positieve gedachtegang, zag ik dat het leven precies ook wel veel aangenamer was. Er kwamen positieve mensen op mijn pad en positieve dingen op mijn pad en dat versterkte alles weer. Dus ik heb die dingen eigenlijk geheel onbewust in mijn tienerjaren kunnen omdraaien.

En wat jij allemaal doet met je coaching Ann, is eigenlijk doen wat ik onbewust gedaan heb, right?

Ann: Right! Absoluut! Ten eerste, wauw Greet, geweldig verhaal, prachtig. En ongelooflijk hoe je het opgepakt hebt. En je vertelt nu iets dat me triggert.

De kracht van de power pose.

Ann: Er is nog zo’n mythe, degene die zegt ‘gewoon doen’. Alsof gewoonten veranderen een kwestie is van gewoon doen. Ja, er zit veel in het doen, maar het gaat over meer dan dat. Het is de cyclus, je moet de cyclus zien. Alleen maar doen zal allicht veel trager verlopen of minder duurzame verandering teweeg brengen.

Het gaat over de cyclus van denken, voelen en doen. En er is nog iets dat me triggerde in jouw verhaal. Ik hoorde je zeggen: ‘zelfs toen ik het zelf nog niet geloofde, heb ik gedaan alsof’. Je hebt een power pose aangenomen, fake it until you make it. Er is onderzoek dat aangetoond heeft, onderzoek van Amy Cuddy, dat alleen al het aannemen van een power pose tot verhoging leidt van het testosteron gehalte in je lichaam. Dus de krachtige pose, het stevig geaard staan, sterk staan, met je schouders open enzovoort, deze pose aannemen gedurende twee minuten, zorgt ervoor dat het testosterongehalte dat staat voor échte kracht, verhoogt.

En als je gedurende diezelfde tijd de crash positie inneemt, dus de arme ik positie, dan stijgt het cortisolgehalte stijgt in je lichaam (het stresshormoon). Dus hier zien we ook weer hoe gedachten, maar ook gedrag, omdat het een cyclus is van geassocieerde dingen, leiden tot de verspreiding van het kracht hormoon of van het minder gezonde stresshormoon in je lichaam. Inderdaad: het is een resultatencyclus.

Jezelf gezond denken.

Greet: Wat verandert er effectief fysiek ten gevolge van gedachten. Heb je daar een kort, krachtig antwoord op?

A: Door je gedachten worden er neurotransmitters of andere stoffen, allerlei hormonen of het stresshormoon via een elektromagnetisch signaal uitgestort in je lichaam. Deze stoffen gaan door de celwanden heen, doorheen het celmembraan dus dat dat het eigenlijke brein van de cel is, niet zozeer de genen maar het celmembraan is dit. En de stoffen zetten proteïnen, de basis voor leven en beweging, in gang in de meer ziekte genererende of meer gezondheid genererende richting.  

Greet: Kan het genetisch materiaal hersteld worden doorheen je leven om ziektes terug te draaien? Weet je of er onderzoek is in dat verband en wat daar de resultaten zijn?

Ann: Er zijn heel veel onderzoeksresultaten over spontane remissie of herstelling van ernstige ziektes. Ik vind dat zo ongelooflijk, hoeveel macht wij zelf hebben, in de positieve zin, over ons welzijn en over onze gezondheid. Een voorbeeld daarvan is het onderzoek van een heup- en kniechirurg, je weet wel, die operaties die vandaag de dag heel erg veel gebeuren en die een grote hap nemen uit het budget van onze gezondheidszorg. Die arts, het was in Amerika denk ik in 2012, hij wilde aantonen dat zoiets als het placebo-effect echt niet kon bestaan. Hij heeft een onderzoek gedaan waarin hij zijn patiënten voor een knie operatie heeft onderverdeeld in drie groepen. Eén groep heeft de volledige operatie gehad, zoals met alles erop en eraan. Bij een tweede groep werd alleen wat kraakbeen afgeschraapt. De derde groep heeft helemaal niets gehad. Ze zijn wel allemaal onder narcose geweest, onderbewust hebben ze ook het gespetter met zout gehoord, toestellen in de operatiekamer gehoord, alle bewegingen van de chirurg en de andere medewerkers, een exacte herhaling van de woorden enzovoort, alles werd nagebootst. De patiënten hebben ook dezelfde revalidatie gekregen en na twee jaar heeft men hen pas verteld wat er  wel of niet gebeurd was, van welke groep zij dus deel uitmaakten.

Wat bleek: alle drie de groepen waren even goed hersteld. Dàt is wat gedachten kunnen doen. Waanzinnig, toch?

De automatische piloot aanpakken.

G: Als je al zo lang die automatische piloot opbouwt, duurt het dan even lang om dat terug te draaien?

A: Ik ben ervan overtuigd dat dingen heel snel kunnen gaan. En dat het toch tegelijk belangrijk is dat de snelheid mede bepaald wordt door de volledigheid van de aanpak.

‘Het gaat erover dat we nieuwe gewoonten, nieuwe ervaringen, nieuwe belevingen op dezelfde manier uitbouwen dan de manier waarop we de oude in stand houden. Het betekent dat we niet alleen maar moeten ‘het nieuwe gedrag vertonen’, zoals we bijvoorbeeld vaak denken als het over vermageren gaat of koud douchen. Dat is toch maar een kwestie van gewoon doen, denken we dan’.

Deze laatste is één van de nieuwe gewoonten die ik zelf veranderd heb. Het gaat er over dat je de volledige cyclus bewandelt. Concreet, als je bijvoorbeeld ’s morgens opstaat, dat je start met een moment in het nu komen, want anders zit je voor je het weet weer in je oude patronen.

Dat wil zeggen dat je interne babbelbox meteen even stil mag zetten en naar binnen keren. Dan ga je je toekomst voorstellen zoals je hem zou willen. Je stelt je dit voor in gedachten, in gevoelens en in gedrag. Je denkt en voelt dus vooruit, naar hoe het in de toekomst zal zijn. Ik geloof heel sterk dat dit de meest krachtige manier is om snelheid te pakken in het verwerven van nieuwe gewoontes. En ook om ze veel duurzamer te integreren.

Jezelf herprogrammeren, hoe doe je dat?

Greet: Is het dan zo dat je bijvoorbeeld een meditatiemoment kan inlassen en dat je inderdaad even focust en alles daarrond zoveel mogelijk probeert buiten te sluiten, dat je dan inderdaad met die visualisatie aan de slag kan gaan? Is het zo dat dat het ideale moment is om snelheid te pakken om bepaalde gewoonten te veranderen of jezelf te transformeren zoals hier ook al gesuggereerd werd?

Ann: Ja, absoluut. Ik denk dat mediteren verschillende vormen kan aannemen en dat iedereen zijn beste manier kan vinden om het te doen. Het gaat er over dat je een moment neemt om in het nu te komen, je ‘oude’ gedachten stil te zetten, te ademen, en  je aandacht op iets anders te vestigen dan op al die vertrouwde gedachten. Je gaat dan naar binnen toe. En van daaruit, zoals je zegt, beeld je jouw nieuwe toekomst in. Je denkt er aan, je ervaart er een gepast gevoel bij, je beleeft het alsof het er nu al is.

‘Dat is één van de belangrijke sleutels. Meditatie is voor iedereen. We houden het meestal gewoon niet lang genoeg vol’.

In meditatie ga je eigenlijk je hersengolffrequentie van hoog bèta aanpassen naar een hersengolffrequentie waarbij je gemakkelijker programmeerbaar bent. En in die hersengolffrequentie ga je jezelf herprogrammeren via de volledige cyclus van denken voelen en doen.

Congruentie heb je zelf te creëren.

Greet: Het is wel belangrijk dat er een congruentie is tussen wat je verbaal en non-verbaal tegen jezelf zegt.

‘Authenticiteit en congruentie zijn belangrijk’.

Alleen maar in de spiegel liggen roepen ‘you’re beautiful’ en ‘I love you’ terwijl je het niet gelooft, dan gaat dat ook niet werken. Alleen maar roepen in de spiegel is niet genoeg.

Ann: Er moet een bereidheid zijn. Want in het begin geloof je het misschien niet helemaal, je bent bezig aan iets nieuws te (beginnen) geloven. Je bent nieuwe hersenverbindingen aan ’t maken. Dat is het hele verhaal van de plasticiteit van de hersenen. Wanneer we nieuwe verbindingen maken en de oude minder gaan gebruiken, dan worden de oude ‘gesnoeid’. Pruning noemt men dat.

Nieuwe hersenverbindingen maken betekent dat je heel zachtjes aan steeds meer en meer moet geloven dat….

Dus het is wel waar dat je niet altijd van meet af aan overtuigd bent van iets. Heel belangrijk daarin is de bereidheid, de weerstand loslaten en zeggen: ‘dit wil ik dolgraag geloven’.

Het is net dàt wat jij gedaan hebt, Greet: je wilde dolgraag gaan geloven dat je positief ingesteld bent en dat het glas altijd halfvol zou zijn. En dat heb je helemaal opgebouwd, waardoor het jouw nieuwe identiteit geworden is.

Je bent bereid geweest om het pad te bewandelen, je hebt met je power pose geaccepteerd dat je het steeds meer wilde geloven en zo heb je nieuwe hersenverbindingen gemaakt. Vervolgens heb je de nieuwe cyclus vaak genoeg herhaald en zo zijn de echte effecten er gekomen.

Dus wat heb je te doen om te transformeren?  

Ann: Je bent niet je oude patronen. Wil je ze veranderen? Dat kan! Maak dan nieuwe gedachten, koppel ze aan een nieuwe emotionele ervaring. Samen leiden ze tot een nieuwe manier van doen en uiteindelijk tot de nieuwe, gewenste resultaten.